|
Obxectivos
do Plano de Mellora das Bibliotecas Escolares
Igual co Plano de Navarra
1.- Transforma as bibliotecas escolares en modernas mediatecas.
Adecuar os espacios á nova situación e aplicar as novas
tecnoloxías ó coñecemento de tódalas áreas.
2.- Facilitar a xestión das bibliotecas escolares: catalogación,
préstamo, etc. Cun programa informático, normalizado e
en formato MARC, que permita o intercambio de información e o
catálogo colectivo da futura rede de bibliotecas escolares.
3.- Potenciar a constitución de equipos interdisciplinares
de biblioteca que realicen cursos de formación en organización
e dinamización, e elaboren un proxecto de mellora que, aprobado
polo calustro e o consello escolar, sexa incluido nos proxectos pedagóxicos
do centro e no orzamento anual
4.- Crear a rede de bibliotecas escolares coa fin de compartir
recursos, coordenar actuacións e intercambiar experiencias.
5.- Concienciar á comunidade educativa: profesorado, equipo
directivo, consello escolar, asociacións de pais e nais, etc.
do importante papel que xoga a biblioteca escolar, como centro de recursos
organizados, no logro da calidade educativa.
6.- Establecer relacións entre a biblioteca escolar e
a biblioteca pública.
Axustamento da normativa educativa ás
necesidades das Bibliotecas Escolares
Modificación de tódolos aspectos lexislativos e normativos
que afecten ás bibliotecas escolares para axustalos á
nova importancia outorgada por este Plano ás mesmas.
A
normativa existente ata o de hoxe é a seguinte:
A Lei 14/1989 do 11 de outubro, de Bibliotecas (DOG do 24-X-89) no
seu artigo 12º di:
"1.- As bibliotecas escolares son parte integrante e fundamental
das actividades pedagóxicas dos centros docentes.
2.- As Consellerías de Cultura e Deportes e de Educación
e Ordenación Universitaria deberán establecer convenios
de colaboración a fin de que as bibliotecas dos centros públicos
de ensino non universitario poidan ser disfrutadas pola comunidade escolar.
3.- Para estes efectos terase en conta a autonomía de xestión
dos Consellos Escolares."
O
Decreto 374/1996, do 17 de outubro, polo que se aproba o Regulamento
orgánico das escolas de educación infantil e dos colexios
de educación primaria (DOG do 21-X-996) no seu artigo 75º
di:
"O xefe do equipo de actividades complementarias e extraescolares
terá, entre outras, as seguintes funcións:
(....) g) Organiza-la utilización da biblioteca do centro."
A Orde do 22 de xullo de 1997 pola que se regulan determinados aspectos
de organización e funcionamento das escolas de educación
infantil, dos colexios de educación primaria e dos colexios de
educación infantil dependentes da Consellería de Educación
e Ordenación Universitaria, afirma que:
"2.1.9 Ó profesorado que non cubra as vintecinco horas lectivas,
o director, oído o claustro, poderá asignarlle tarefas
relacionadas con:
(...) -Dinamización e potenciación dos recursos didácticos:
biblioteca escolar, medios audiovisuais e informáticos, laboratorio,
etc."
O
Decreto 324/1996, do 26 de xullo, polo que se aproba o Regulamento orgánico
dos institutos de educación secundaria (DOG do 9-VIII-1996)
afirma
"Artigo 66º O xefe ou xefa do departamento de actividades
complementarias e extraescolares terá, entre outras, as seguintes
funcións:
(...) h) Organiza-la utilización da biblioteca do instituto".
A Orde do 1 de agosto de 1997 pola que se dictan instruccións
para o desenvolvemento do Decreto 324/1996 polo que se aproba o Regulamento
orgánico dos institutos de educación secundaria e se establece
a súa organización e funcionamento (DOG do 2-IX-1997)
afirma:
"21. O programa anual de actividades complementarias e extraescolares
incluirá as relacións secuenciadas e temporalizadas de:
(...) Ademais incluirá:
e) A organización, o funcionamento e o horario da biblioteca
do instituto".
"55.
Ademais do xefe de departamento, (...), formarán parte do departamento
de actividades complementarias e extraescolares, se existe no instituto,
o profesorado encargado da biblioteca..."
"Servicio
de biblioteca e documentación.
69. En tódolos institutos a dirección deberá designar
un profesor, preferentemente de entre os que manifesten o seu interese,
que se encargue da xestión da biblioteca e dos recursos documentais.
O dito profesor integrarase no departamento de actividades complementarias
e extraescolares e desempeñará as seguintes funcións:
a) Asegura-la organización, mantemento e axeitada utilización
dos recursos documentais e da biblioteca do centro.
b) Atende-los alumnos que utilicen a biblioteca, coa axuda dos profesores
que teñan asignadas horas de atención a ela, facilitándolle-lo
acceso ás diferentes fontes de información e orientándoos
sobre a súa utilización.
c) Difundir, entre os profesores e os alumnos, información administrativa,
pedagóxica e cultural.
d) Colaborar na promoción da lectura como medio de información,
entremento e lecer.
e) Recolle-las propostas e trasladalas a dirección de compra
de novos materiais e fondos para a biblioteca.
f) Calquera outra que se poida establecer no regulamento de réxime
interior do centro."
84.
(...) O profesor encargado do servicio de biblioteca e de documentación
destinará tódalas horas complementarias, excepto a de
reunión de seminario, para tal fin. En consecuencia non se lle
asignará ningún grupo de titoría nin horas de garda
fóra da biblioteca."
O
Decreto 7/1999, do 7 de xaneiro, polo que se implantan e regulan os
centros públicos integrados de ensinanzas non universitarias
(DOG 26-I-1999) di:
Artigo 46º Funcións do xefe do equipo de actividades extraescolares
e complementarias.
Terá, entre outras, as seguintes funcións:
(...) h) Organiza-la utilización da biblioteca do centro."
Polo tanto deberíanse modificar o seguinte:
Desenvolvemento
do apartado 2, do artigo 12º a Lei 14/1989 do 11 de outubro, de
Bibliotecas (DOG do 24-X-89)
A Biblioteca Escolar constituirá un Departamento/Equipo polo
que non formará parte do de actividades complementarias e extraescolares
polo que deberán modificar o Decreto 374/1996, do 17 de outubro,
polo que se aproba o Regulamento orgánico das escolas de educación
infantil e dos colexios de educación primaria (DOG do 21-X-996)
no seu artigo 75º letra g), o Decreto 7/1999, do 7 de xaneiro,
polo que se implantan e regulan os centros públicos integrados
de ensinanzas non universitarias (DOG 26-I-1999) no seu artigo 46º
e do Decreto 324/1996, do 26 de xullo, polo que se aproba o Regulamento
orgánico dos institutos de educación secundaria (DOG do
9-VIII-1996) na súa letra h) do artigo 66º.
Para garantir un bo servicio cómpre ter asignadas un números
de horas axeitado polo que é necesario modificar a Orde do
22 de xullo de 1997 pola que se regulan determinados aspectos de organización
e funcionamento das escolas de educación infantil, dos colexios
de educación primaria e dos colexios de educación infantil
dependentes da Consellería de Educación e Ordenación
Universitaria, no seu punto 2.1.9 e a Orde do 1 de agosto de 1997 pola
que se dictan instruccións para o desenvolvemento do Decreto
324/1996 polo que se aproba o Regulamento orgánico dos institutos
de educación secundaria e se establece a súa organización
e funcionamento (DOG do 2-IX-1997) no seu punto 84. En ámbolos
dous casos garantirase unha dedicación horaria dun mínimo
de 6 horas.
Esta última orde tamén deberá ser modificada no
punto 69 non senso de garantir un período de catro anos para
o responsable da Biblioteca Escolar (igual que calquera departamento)
en en vez de falar dun "profesor, prefentemente de entre os que
manifesten o seu interese" como encargado da biblioteca, deberá
dicir "un docente de entre os que teña a formación
axeitada".
Outros aspectos deberán ser os seguintes: A existencia dun Asesor
Técnico Pedagóxico nos Centros de Formación e Recursos
para dedicar a tempo completo ó Centro de Documentación
e Biblioteca do mesmo. A posibilidade de que os responsables das Biblioteca
escolares podan recibir axudas individuais para actividades de formación
(modificación da Orde do 29 de febreiro de 20000). Igualmente
incluir no catálogo de materias optativas da Secundaria Obrigatoria
unha materia sobre Educación Documental (lémbrese que
practicamente toda España ten esta materia na oferta da secundaria).
Sobre a dotación de novos centros
educativos: mobiliario, equipamento informático, fondo documental
Cando
se constrúa un novo centro educativo enviarase pola Consellería
de Educación e Ordenación Universitaria a dotación
necesaria para a posta en marcha da Biblioteca Escolar ó tempo
que o centro recibe ós primeiros alumnos e alumnas. Considerase
imprescindible a seguinte dotación:
-Mobiliario
axeitado para unha biblioteca: andeis abertas con estantes metálicos
para facilitar o acceso directo dos usuarios e usuarias; distintos tipos
de mesas para os distintos tipos de funcións que atende a B.E.
(mesas individuais e mesas colectivas), mesa do responsable, mostrados
para atender ós usuarios e usuarias.
-Equipamento
informático: para o traballo técnico da biblioteca
cómpre un ordenador con impresora láser, para os usuarios
e usuarias outro ordenador con impresora de chorro de tinta. Ámbolos
dous ordenadores con acceso a Internet (a autonomía na xestión
permitirá ós centros aumentar o equipamento informático
da biblioteca)
-Sobre
a colección inicial das Bibliotecas Escolares consideramos
dúas posibilidades, que por orde de preferencia serían:
a) Envío dunha colección inicial pola Consellería
de Educación e Ordenación Universitaria a seleccionar/determinar
por unha comisión e que, segundo os criterios internacionais
debería ser de 12 volumes por alumno/a.
b) -Dotación expresa dunha partida orzamentaria con destino á
constitución do fondo documental inicial da Biblioteca (lémbrese
que O MEC, respectando a autonomía na xestión dos centros
educativos consignaba unha elevada partida orzamentaria con esta fin)
Diagnóstico das Bibliotecas
Escolares en Galicia
Elaboración dunha enquisa ós centros educativos de Galicia
para coñecer a situación real das bibliotecas escolares
(poden servir de modelo de enquisa a da FESABID-ANABAD de 1996 elaborado
para o MEC, as das consellerías de Educación Navarra ou
de Andalucía).
Aplicación do Plano
Sobre a formación
Considerando imprescindible a formación no concepto de Biblioteca
Escolar, en cuestión de Biblioteconomía e Documentación,
así como na integración da Biblioteca Escolar nas prácticas
educativas dos centros, unha persoa dos centros que se adscriban ó
Plano recibirá a formación necesaria tanto no concepto
de Biblioteca Escolar, coas súas implicacións, como en
aspectos meramente técnicos da xestión e tratamento da
información.
Contemplamos
dúas posibilidades:
a) Igual co MEC, un curso de 12 horas presencial, e 1 curso a distancia
polo que deberíase asinar un convenio co MEC para a distribución
e coa conseguinte contratación de titores traducción do
seu curso en CD-Rom
b) En Galicia nos cursos 1998-1999 e 1999-2000 uns 150 docentes fixeron
os cursos de formación -50 horas- sobre bibliotecas escolares
dos Centros de Formación de Recursos, polo que os responsables
dos centros solicitantes deberían telos feitos ou ben realizalos
no curso de aplicación do plano.
Sobre a dedicación horaria
Será a máxima posible. Dúas opcións:
1.- Como o MEC: en Primaria 6 horas (na confección do seu horario
usaranse en primeiro lugar as horas complementarias e logo as lectivas
que sexan estrictamente imprescindibles ata acadar as 6 horas de dedicación
á Biblioteca) Non obstante AGABEL considera imprescindible aumeentar
esta cifra ata as 12 horas semanais. En Secundaria 15 horas semanais
(na confección do seu horario usaranse en primeiro lugar as horas
complementarias e logo as lectivas que sexan estrictamente imprescindibles
ata acadar as 15 horas de dedicación á Biblioteca)
2.- Como o Goberno Vasco: tras a elaboración dun Proxecto de
Biblioteca aprobado polo Consello Escolar e a determinación dun
responsable do claustro para a súa aplicación a Consellería
de Educación concédelle unha Comisión de Servicios
para dedicarse exclusivamente a este servicio.
O/A responsable da Biblioteca Escolar
1.- O responsable do Plano no centro será designado polo/a Director/a
do centro.
2.- A designación deberá recaer sobre un docente, tendo
preferencia os que teñan destino definitivo no centro e posúan
a formación axeitada para a función a desempeñar.
3.- O docente responsable da Biblioteca Escolar participará nos
cursos de formación que se estime oportunos para a posta en funcionamento
do Plano.
4.- A súa duración no cargo será durante 4 anos.
Competencias
do/a Responsable da Biblioteca Escolar
1.- Constitución e mantemento dos fondos bibliotecarios.
2.- Xestión centralizada das adquisicións bibliográficas
en colaboración cos Coordinadores de Ciclo/Xefes de Departamento
en función das necesidades do centro e da biblioteca.
3.- Tratamento técnico dos fondos da biblioteca.
4. Organización dos fondos da biblioteca. Os fondos deberán
estar sempre en estanterías abertas de acceso directo.
5.- Organización do servicio de préstamo
6.- Información e orientación bibliográfica.
Organización de actividade de animación á lectura
8.- Deseño e execución do programa de formación
no uso de fontes da información de acordo cos docentes do centro.
9.- Cooperación con outras bibliotecas.
10.- Recopilación, organización e difusión de información
cultural.
11.- Poderá participar nas xuntanzas da Comisión de Coordenación
Pedagóxica sempre que o tema das mesma teña relación
coa Biblioteca Escolar ou cando o/a Director/a cconsidere oportuna a
súa presencia.
12.- Dependerá organizamente do/a Xefe/a de Estudios.
Sobre o Equipo da Biblioteca
1.- En cada centro constituirase un equipo de apio á Biblioteca
Escolar. Este equipo, estará formado por docentes que nos seus
horarios figurarán horas complementarias e/ou lectivas de atención
á biblioteca.
2.- Este equipo reunirase, polo menos, unha vez ó mes para coordenar
actividades, avaliar o rendimento e propór as medidas de mellora
que se consideren oportunas.
3.- A súa constitución, composición e distribución
de tarefas deberán ser aprobadas polo/a Xefe/a de Estudios, a
proposta do Responsable da Biblioteca Escolar.
Equipamento informático
Cada centro participante recibirá o programa a de xestión
de Bibliotecas Escolares Abies (asinar convenio co MEC, deberanse traducir
os campos da base de datos) do equipamento informático axeitado
para a súa aplicación así como para poder conectarse
a Internet desde a Biblioteca (Ordenador con impresora láser)
Dotación económica
Cada centro participante recibirá , no primeiro ano da súa
participación neste Plano, a cantidade de 3.000.000 de pesetas
con destino exclusivo para a Biblioteca. O destino concreto dos cartos
será decidido polo responsable da Biblioteca de acordo cos criterios
de gastos establecidos xunto co seu Equipo colaborador. A autonomía
na xestión dos centro facilita a asignación dunha contía
orzamentaria axeitada para que a Biblioteca poida acadar os obxectivos
previstos.
Convenio de colaboración con institucións
O MEC asinou convenios de colaboración co Centro Internacional
del Libro Infantil y Juvenil da Fundación Germán Sánchez
Ruipérez para a elaboración dun listado de documentos
seleccionados de tódalas áreas da CDU para facilitar a
selección polos responsables das Bibliotecas Escolares.
Asinar convenios coas Deputacións Provinciais para que as súas
correspondentes publicacións que teñan un claro contido
educativo-formativo sexan enviados ós centros educativos da súa
provincia.
Asinar convenios con outras entidades que poidan colaborar na melloras
das nosas bibliotecas escolares. Por exemplo coa Escola de Biblioteconomía
da Universidade da Caruña (campus de Ferrol) para que ese alumnado
poida realizar prácticas das bibliotecas escolares.
Compromiso cos documentalistas dos Centros de Formación
Habida conta da imposibilidade material de cumprir os apartados d) do
art.8 e o g) do punto 2 do art.15 do decreto 245/1999 polo que se regula
a formación permanente do profesorado cando se fala do servicio
de documentación a facilitar polos Centros de Formación
e polos seus asesores, cómpre que o cadro de persoal destes centros
de formación conten cun bibliotecario-documentalista para que
realmente poida desenvolver a función de documentalista en educación.
Condicións
para formar parte do Plano
Solicitude polo Consello Escolar
Designación dun Responsable da Biblioteca
Voluntariedade para recibir formación ou demostración
de xa tela recibida de forma tal que se garanta a competencia profesional
do ou da responsable deste servicio.
Certificado polo Secretario/a do Centro da existencia dunha partida
orzamentaria dedicada exclusivamente á Biblioteca
Elaboración dunha memoria do traballo realizado e que deberá
incluír un Proxecto de Biblioteca Escolar que contemple cando
menos os seguintes apartados:
-Obxectivos da Biblioteca
-Programación de actividades de Formación de Usuarios
e Usuarias.
-Programación de actividades de Educación Documental.
-Programación de actividades de animación cultural e lectora.
Este proxecto de mellora será aprobado polo claustro e o consello
escolar, e incluido nos proxectos pedagóxicos do centro e no
orzamento anual.
concepto
de biblioteca escolar | plano de mellora |
temporalización | avaliación
|
